Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa đề xuất không tổ chức lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2026-2030) cho các thành phố trực thuộc Trung ương, nhằm tránh lãng phí nguồn lực đầu tư và trùng lặp trong quy hoạch. Đề xuất này nằm trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện Luật Đất đai 2024. Theo dự thảo, việc lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm tại cấp tỉnh, huyện, xã sẽ được điều chỉnh để phù hợp với hệ thống quy hoạch mới, bảo đảm đồng bộ, minh bạch và tiết kiệm chi phí.
Phạm vi và nội dung điều chỉnh trong dự thảo nghị quyết
Khoản 1 Điều 3 của dự thảo Nghị quyết nêu rõ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bỏ kế hoạch sử dụng đất 5 năm của các thành phố trực thuộc Trung ương, đồng thời điều chỉnh các quy định liên quan đến quy hoạch cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hàng năm và quy hoạch cấp xã. Việc lập kế hoạch sử dụng đất cấp xã sẽ dựa trên chỉ tiêu quy hoạch của tỉnh được phân bổ, hoặc căn cứ vào quy hoạch đô thị, nông thôn đã được phê duyệt. Thời kỳ kế hoạch sử dụng đất cấp xã vẫn là 5 năm, nhằm đảm bảo tính ổn định và thống nhất trong công tác quản lý đất đai.
Theo dự thảo, kế hoạch sử dụng đất cấp xã sẽ là căn cứ quan trọng để quyết định thu hồi, giao, cho thuê, hoặc chuyển mục đích sử dụng đất. Ngoài ra, đây cũng là điều kiện để tiến hành đấu giá quyền sử dụng đất, giao hoặc cho thuê rừng, và chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác. Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc lập, thẩm định, phê duyệt, rà soát và điều chỉnh kế hoạch nhằm đảm bảo hiệu quả thực thi trên phạm vi toàn quốc.
Lý do và cơ sở của đề xuất
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, việc bỏ kế hoạch sử dụng đất 5 năm tại các thành phố trực thuộc Trung ương nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 69-NQ/TW, đồng thời phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Giải pháp này giúp giảm chồng chéo trong quy hoạch, đồng bộ công cụ quản lý đất đai, và cắt giảm đáng kể chi phí hành chính cho địa phương. Bên cạnh đó, bộ cũng khuyến khích áp dụng quy hoạch theo pháp luật đô thị và nông thôn để rút ngắn thời gian triển khai các dự án có sử dụng đất, tinh gọn thủ tục và giải phóng nguồn lực cho doanh nghiệp.
Hiện các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Thời điểm phê duyệt các quy hoạch này trùng với thời gian lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2026-2030), trong khi nội dung quy hoạch tỉnh đã bao gồm các chỉ tiêu sử dụng đất cần thiết. Việc tiếp tục lập kế hoạch riêng sẽ gây trùng lặp, tốn kém và không mang lại giá trị gia tăng cho quản lý nhà nước.
Tác động và kỳ vọng khi triển khai
Nếu được thông qua, đề xuất này sẽ giúp tinh giản quy trình lập kế hoạch sử dụng đất, tiết kiệm chi phí và giảm thời gian xử lý thủ tục. Đồng thời, các địa phương sẽ có điều kiện tập trung nguồn lực cho quy hoạch tổng thể, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư. Việc đồng bộ hóa hệ thống quy hoạch cũng góp phần minh bạch hóa thông tin, giảm rủi ro pháp lý và tạo môi trường thuận lợi cho nhà đầu tư.
Đây được xem là một bước cải cách quan trọng trong lộ trình thực thi Luật Đất đai 2024, hướng tới hệ thống quản lý đất đai đồng bộ, hiệu quả và phù hợp với xu thế phát triển bền vững của nền kinh tế. Nếu được Quốc hội thông qua, chính sách này sẽ góp phần định hình một thị trường đất đai ổn định, minh bạch và thân thiện hơn với người dân và doanh nghiệp.