Ngày 20/5, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về việc thí điểm một số cơ chế đặc thù xây nhà ở xã hội nhằm tháo gỡ khó khăn và đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp. Đây là một bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển một triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030.
Giao chủ đầu tư không qua đấu thầu, đơn giản hóa thủ tục
Một trong những đề xuất nổi bật là cho phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội mà không cần tổ chức đấu thầu, nếu dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và phù hợp với quy hoạch. Điều này giúp rút ngắn đáng kể thời gian chuẩn bị triển khai dự án.
Chính phủ cũng đề xuất miễn hàng loạt thủ tục như:
-
Không cần lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết
-
Không cần lập báo cáo nghiên cứu khả thi
-
Cho phép chủ đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt dự án và chịu trách nhiệm pháp lý
Ngoài ra, các thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã được công bố sẽ được miễn giấy phép xây dựng, nhằm đơn giản hóa quy trình phê duyệt.
Việc thẩm định thiết kế phòng cháy chữa cháy sẽ được tích hợp vào quy trình cấp phép xây dựng, giúp tăng tốc triển khai dự án.
Điều kiện tiếp cận nhà ở xã hội: Nới lỏng hợp lý, sát thực tế
Hiện nay, điều kiện để được mua, thuê nhà ở xã hội còn nhiều bất cập, đặc biệt là với người lao động có hộ khẩu tại vùng nông thôn nhưng làm việc tại đô thị. Họ thường không đủ điều kiện vì đã sở hữu nhà ở trong tỉnh, dù thực tế không thể sử dụng do khoảng cách địa lý xa.
Chính phủ đề xuất điều chỉnh như sau:
-
Người lao động đã có nhà ở nhưng cách nơi làm việc tối thiểu 30 km vẫn được mua hoặc thuê nhà ở xã hội, nếu chưa từng hưởng các chính sách hỗ trợ trước đó.
-
Tại các tỉnh, thành được sáp nhập địa giới hành chính, điều kiện xét duyệt nên căn cứ vào phạm vi hành chính trước thời điểm sắp xếp, tránh thiệt thòi cho người dân.
Đây được xem là điều chỉnh kịp thời để giải quyết các vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, đồng thời đảm bảo người lao động có cơ hội tiếp cận chỗ ở ổn định tại khu vực làm việc.
Kỳ vọng từ chính sách mới
Những thay đổi trong cơ chế đặc thù xây nhà ở xã hội nếu được Quốc hội thông qua sẽ là “cú hích” quan trọng cho thị trường nhà ở xã hội – phân khúc đang có nhu cầu rất lớn nhưng cung ứng lại hạn chế do vướng thủ tục và thiếu động lực cho nhà đầu tư.
Kết hợp với các chính sách ưu đãi tài chính và hỗ trợ tín dụng, Nghị quyết lần này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy hàng loạt dự án nhà ở xã hội trên cả nước, đặc biệt tại các khu công nghiệp, đô thị lớn và vùng đang có tốc độ đô thị hóa cao.